Αν είναι χειμώνας το χιόνι τυλίγει τη ραχοκοκαλιά της Μαγνησίας. Τις
φολιδωτές πηλιορείτικες στέγες, τα φημισμένα μονοπάτια των Κενταύρων,
τις καστανιές, τα έλατα και τις μηλιές. Ανάμεσα στις ήμερες χαράδρες
σέρνονται σύννεφα ομίχλης, στο πέρασμά τους καταπίνουν πέτρες και
ανθρώπους, σκεπάζουν τους φιδογυριστούς επίγειους δρόμους και τους
απέραντους θαλασσινούς.
Κι ύστερα σβήνουν. Τότε καταλαβαίνεις
τι κάνει τα «πίσω χωριά» να ξεχωρίζουν. Είναι η βλάστηση που έχει
σφιχταγκαλιάσει τα πάντα -σπίτια, κορμούς, γεφύρια και κρήνες- με μια
ματιά κάνει τους παραδοσιακούς οικισμούς του Ανατολικού Πηλίου να
ξεχωρίζουν, να διατηρούν τα πρωτεία σε ένα ήδη φαντασμαγορικό ορεινό
σύμπλεγμα.Το λένε τα βιβλία, το λες κι εσύ άμα το γνωρίσεις: Πήλιο, το ευλογημένο βουνό, ένας ακόμη στο πλήθος χαρακτηρισμών που το έχουν στολίσει. «Πολυφάρμακον» το είπε ο Ηρακλείδης για τον πλούτο των φαρμακευτικών του βοτάνων, «ανεμοσφάραγο» ο Πίνδαρος για τους ανέμους που το φυσούν διαρκώς, «εινοσίφυλλον» ο Ομηρος για τα πυκνά του δάση.
Ενας κόσμος που τα έχει όλα, που δεν μπορείς να τον κατατάξεις. Πάρε για παράδειγμα τους κατοίκους της Ζαγοράς. Του μεγαλύτερου και πιο ιστορικού από τα 30 (κυρίως) χωριά που το ορίζουν, το κέντρο της ανατολικής πλευράς. Κουρνιάζουν κάτω απ' τον Πουριανό Σταυρό -την πιο ψηλή κορφή του-, αγκαλιά με τις ανοιχτές θάλασσες. Είναι σαν να λέμε και βουνίσιοι και νησιώτες. Ο αιγαιοπελαγίτικος προσανατολισμός τους άνοιξε τον δρόμο στα φημισμένα ζαγοριανά καράβια του 18ου αι. να οργώσουν τις θάλασσες, να ταξιδέψουν από τη λεκάνη της Μεσογείου έως τη Μαύρη Θάλασσα, φορτωμένα με μετάξι και σκουτιά (μάλλινα υφάσματα) να την κάνουν γνωστή στα πέρατα της Γης.
Χάρη στην εμποροναυτική τους δραστηριότητα, χάρη στην οικονομική, πνευματική και πολιτιστική άνθηση που επέφερε, φτιάχτηκε ο πρωτοφανής οικιστικός ιστός που την χαρακτηρίζει. Με την ίδια μοίρα μπολιάστηκαν και τα γύρω χωριά. Η εν λόγω ιδιαιτερότητα διακρίνεται πλέον στο απλούστατο: στα ταβερνάκια τους θα γευθείς άγρια μανιτάρια και πεντανόστιμα κρέατα .
Χωριάτικες πίτες και -συνοδεία τσίπουρου- άφθονο ψάρι που σπαρταράει. Θα περπατήσεις, θα κολυμπήσεις, θα ορειβατίσεις. Θα μείνεις -από επιλογή σου- έγκλειστος σε απίθανους ξενώνες. Η ομορφιά τους θα σε κάνει να πιστέψεις πως όλα τα καταλύματα που θα συναντήσεις στη ζωή σου θα (πρέπει να) έχουν την ίδια αρχοντιά, την ίδια γοητεία, την ίδια ανεμπόδιστη θέα. Και όσο κι αν θες, δεν θα πρωτοτυπήσεις. Χειμώνα - καλοκαίρι θα το υμνήσεις. Θα λες Πήλιο και θα στάζεις μέλι, κάθε φορά που θα το φέρνεις στο μυαλό θα του πλέκεις το εγκώμιο.
Πίσω απ' το βουνό
Οι δρόμοι και μόνον επιβάλλουν να το χωρίσεις. Βόρειο Πήλιο, το απροσπέλαστο. Ανατολικό, το δημοφιλές. Κεντρικό, το κοντινό, το εύκολο. Νότιο το «σαν σε νησί», το τόσο διαφορετικό. Μα από την αρχή της ύπαρξής του ενώνονταν. Με καλντερίμια λιθόχτιστα - αυτή ήταν η μοναδική επικοινωνία με τον Βόλο.
Τα ορεινά και δύσκολα για γεωργική εκμετάλλευση εδάφη δεν συμπεριλήφθηκαν στις βλέψεις των Τούρκων. Δειλά δειλά, στα τέλη του 16ου αι., ραγιάδες απ' όλη τη σκλαβωμένη χώρα κατέφυγαν στο ορεινό Πήλιο, έστησαν γύρω από τα παλιά μοναστήρια τα πρώτα συγκροτημένα χωριά.Επίκεντρο της κοινωνικής τους ζωής έγινε το παζάρι, οι πλατείες που αντικρίζεις σήμερα σε κάθε γειτονιά. Κάθε πλατεία είχε και μια εκκλησία. Κάθε εκκλησία στολίζεται με σκεπαστές ή υπαίθριες βρύσες. Σε περίοπτη θέση στέκει ο επιβεβλημένος πλάτανος. Τα καλντερίμια -σήμα κατατεθέν του Πηλίου- διακλαδίζονται από τον πυρήνα των οικισμών έως στις ερημιές. Ανεβαίνουν βουνά ή κατεβαίνουν στα επίνειά τους, στη «σκάλα», στις 5-10 χλμ. μακριά φημισμένες παραλίες.
Τα δεκάδες αστείρευτα ρέματα κι οι άλλοι τόσοι χείμαρροι που το διασχίζουν ανάγκασαν τους Πυρσογιαννίτες (ή αυτοδίδακτους) μαστόρους να το στρώσουν με γεφύρια. Για 70 μιλούν οι μελετητές, τα περισσότερα μονότοξα, πανέμορφα, αν και δίχως την ποικιλία που χαρακτηρίζει τους ηπειρώτες... ομολόγους τους.
Εν αφθονία ξετυλίγονται όλα γύρω από το επίκεντρό σου, τη Ζαγορά. 47 χλμ. από τον Βόλο μέσω Χανίων τη βρίσκεις (περνώντας τον αυχένα του βουνού), 83 χλμ. από τον ηπιότερο δρόμο που ανεβαίνει μέσω Μηλιών. Λόγω του πολυσύχναστου Χιονοδρομικού Κέντρου, οι δρόμοι είναι καθαροί από το χιόνι, το μόνο πρόβλημα που ίσως συναντήσεις είναι ο πάγος, που όπως πάντα θέλει προσοχή.
Μα όπως και να 'χει, τη βλέπεις: γαντζωμένη στους γκρεμούς της παραμυθένιας χερσονήσου, να απλώνεται σε τέσσερις συνοικίες, να μοιάζει όχι με ένα, αλλά με τέσσερα χωριά. Η πρώτη συστάθηκε γύρω από το μοναστήρι του Σωτήρα, για κάποια χρόνια μάλιστα, της είχε χαρίσει το όνομά του. Παρέμεινε όμως το επικρατές τοπωνύμιο Ζαγορά, που έχει πιθανότατα σλαβική προέλευση, μεταφράζεται ως «τόπος πίσω απ' το βουνό».
 |
Πίσω από την πρώτη εκκλησία (1765) λειτουργεί η περίφημη Βιβλιοθήκη Ζαγοράς, που, πέραν του σύγχρονου προφίλ της, διαφυλάσσει τα κειμήλια του Πατριάρχη Καλλίνικου -ενός εκ των ιδρυτών της-, μαζί με 25.000 τόμους σπάνιων βιβλίων και μια σημαντική συλλογή χαρτών που διασώζονται από το 1760 - εποχή της σύστασής της. Διαδέχτηκε (και στήριξε) το έργο του φημισμένου Ελληνομουσείου Ζαγοράς, του πρώτου σημαντικού εκπαιδευτικού ιδρύματος του Πηλίου, ευεργέτημα κι αυτο των πολυταξιδεμένων της καραβοκύρηδων, οι οποίοι επιστρέφοντας στα πάτρια την προίκισαν με αναρίθμητα κοινωφελή έργα.
Το (επισκέψιμο μέσω Δήμου) εναπομείναν κτίριο σώζεται στην έξοδο του χωριού προς Χορευτό και, όπως (δια) φημίζεται, ανάμεσα στους επιφανείς μαθητές του υπήρξε κι ο Ρήγας Φεραίος (εξ ου και η έτερη ονομασία του «Σχολείο του Ρήγα»).Πολύ κοντά χρονικά με το μοναστήρι του Σωτήρα ανεγείρεται η ιδιόμορφης αρχιτεκτονικής Παναγία Ράσοβα (13ος αι.) με τους εντυπωσιακούς τρούλους της που θυμίζουν ράχη καμήλας. Το καθολικό της εντοπίζεται στα μισά του δρόμου προς Πουρί, μέσω μιας 2.5 χλμ. Σηματοδοτημένης διαδρομής, λίγο πριν φτάσεις στο τέλος του ασφαλτοστρωμένου δρόμου.
Στο εξίσου ιδιαίτερο -πνιγμένο στις καστανιές και τις μηλιές- εν λόγω χωριουδάκι, συμβαίνει το εξής παράδοξο: ναι μεν το πρώτο σπίτι έχει τεράστια υψομετρική διαφορά από το τελευταίο (όπως γίνεται συνήθως), όμως με μία διαφορά· οι πλατείες του συνυπάρχουν στο ίδιο σημείο, απλώνονται η μία μετά την άλλη, κλιμακωτά σε τρία επίπεδα.
Το πανοραμικό αγνάντι που επιφυλάσσουν επισφραγίζει τον τίτλο «Μπαλκόνι του Αιγαίου» που το συνοδεύει και χαρίζει την πρώτη οπτική (μακρινή) επαφή με την αμμουδιά του Χορευτού, του κάποτε διάσημου ζαγοριανού λιμανιού...
Και πιο κοντά πάντως βρίσκεις αν θέλεις, ερημικές παραλίες. Την Ελίτσα στα 3 χλμ. και 8 χλμ. μακρύτερα τον Οβριό, ο οποίος αποτελεί την είσοδο στα κατάφυτα μονοπάτια που οδηγούν στα γεφύρια του Πόρου και του Διακουμή, στην εγκαταλελειμμένη Παλιά Μιτζέλα ή ακόμα βαθύτερα, μέσα απ' το Πήλιο, στον υδάτινο θύλακα της αναγεννημένης λίμνης Κάρλας...
Δρόμοι στη θάλασσα
Τώρα αρχίζει η μαγεία. Με το που κατεβαίνεις στο λιμάνι. Με το που αντικρίζεις το Χορευτό μες στο καταχείμωνο να δέρνεται απ' τα κύματα, τα τρία καλντερίμια προς τη Ζαγορά ζωσμένα στο πράσινο, πριν καλά καλά καθαριστούν για τους θερινούς επισκέπτες. Ο δρόμος στροβιλίζεται ψηλά ξανά, πέρα απ' το Μέγα Ρέμα, σκαρφαλώνει στη Μακρυρράχη.
«Πωλούνται άνθη», διαβάζεις στις ταμπέλες, και στο χωριό των ανθόκηπων φορτώνεις το αμάξι γαρδένιες, καμέλιες και φανταχτερές ορτανσίες. Απέναντί σου, το Ανήλιο δείχνει τον δρόμο για τη χρυσή άμμο της Παρίσαινας και των Αγίων Σαράντα, για τα λευκά βότσαλα του Μπάνικα που υπενθυμίζουν τους μύθους των Κενταύρων στην παραθαλάσσια σπηλιά του Χείρωνα.
Ολο αυτό το πάνω κάτω, όλη αυτή η εναλλαγή υψομέτρων, κάνει ακόμα και τη φύση να χάνει τον μπούσουλα. Το χιόνι σκεπάζει τις ελιές. Τα ήμερα δέντρα σε ανύποπτο χρόνο παραδίδουν τη σκυτάλη στην άναρχη βλάστηση, φουντώνει σε κάθε χιλιόμετρο, σφίγγει στην αγκαλιά της τον Κισσό. Με την πρώτη ματιά τού κολλάς την ταμπέλα «πρώτης τάξεως ησυχαστήριο».
Τουριστική υποδομή, πλακόστρωτα, «σκάλα» του ο Αγιος Ιωάννης και κορώνα στο κεφάλι του το ξακουστό προσκύνημα της Αγίας Μαρίνας. Ισως το αντιπροσωπευτικότερο εκκλησιαστικό μνημείο του Πηλίου, χτισμένο το 1650 και ανακαινισμένο ριζικά το 1745, αποκαλύπτει το θαυμαστό ξυλόγλυπτο τέμπλο από ξύλο φλαμουριάς σε απόλυτη αρμονία με τις αριστουργηματικές τοιχογραφίες του Χιοναδίτη ζωγράφου Κ. Παγώνη.
Η επίσκεψη στο εσωτερικό της αξίζει τον κόπο και γίνεται μέσω του «κλειδοκράτορα», δραστήριου επιτρόπου της Ανέστη Αλτίνη, ο οποίος ως μέλος της λέσχης 4Χ4 Μαγνησίας λύνει και τις όποιες απορίες αναδύονται για τις off road διαδρομές.
 |
Κακά τα ψέματα, κακά και τα κλισέ – πρόκειται για ένα αληθινό κινηματογραφικό σκηνικό. Από τη μία το... πειρατικό λιμανάκι με τα λιγοστά σπίτια, στη μέση ο λόφος με το ερειπωμένο μεσαιωνικό κάστρο και στην άκρη του η παραλία που πρωταγωνίστησε στη χολιγουντιανή παραγωγή «Mama Mia» με τα περίφημα καγκιόλια (φιδωτά, απότομα μονοπάτια) που αποτελούν τη στριφογυριστή, πατροπαράδοτη πύλη στη βασίλισσα Τσαγκαράδα!
Βουτιά στο πράσινο
Αντε τώρα να το εξηγήσεις. Σαν να μαζεύτηκαν τα γοητευτικότερα «συστατικά» του ανατολικού Πηλίου και να έγιναν ένα. Αγριες καστανιές, καρποφόρα δέντρα, κισσοί, κουμαριές, κρανιές.
 |
Το κουαρτέτο εγχόρδων «Fauves» θα ερμηνεύσει μουσικά κομμάτια με τη χρήση ειδικών μικροφώνων και ειδικής τεχνολογίας που... αναπαράγει τη μουσική που προκύπτει από τους ήχους των δέντρων! Για την «πράσινη θάλασσα» τίποτα πιο ταιριαστό...
 |
Είναι και η Φακίστρα, είναι και η Λαμπινού, είναι και ο Λημνιώνας (από τις παραλίες). Είναι και το Ξουρίχτι με τη Γιορτή Κάστανου το τελευταίο Σαββατοκύριακο του Οκτωβρίου (από τα δρώμενα). Είναι και τα μήλα που δεν θα χορταίνεις, τα γλυκά του κουταλιού των γυναικείων συνεταιρισμών που δεν θα ξεχάσεις, είναι και το βουνίσιο μέλι καστανιάς (ή από ρείκι) που ήδη λαχταράς... Τι νόμισες; Τρόπος του λέγειν; Στην κυριολεξία στάζει μέλι το Πήλιο!
http://www.thetravelbook.gr/article.asp?catid=30816&subid=2&pubid=64188722
